Veel gestelde vragen
Hieronder staan de meest gestelde vragen over het benutten van Mijn Levensboek. Staat jouw vraag er niet bij? Heb je een goede tip voor anderen? Geef het ons hier door!
- Alle vragen
- Het zoeken van informatie
- Met het kind aan het levensboek werken
- Over het boek
- Samenwerken met ouders en belangrijke anderen
Losse bladen zijn niet bij te bestellen, maar een groot deel is wel te printen. Sommige bladen zijn gemerkt met dit teken ❐. Het zijn de bladen waarvan vaak extra vellen nodig zijn. Wie meer van deze bladen nodig heeft, kan ze printen vanaf deze website.Andere bladen zijn niet verkrijgbaar.
Er zijn drie versies: een boek voor kinderen in een groep, in een pleegezin en thuiswonend bij (een van) de ouders. Maar er zijn kinderen die in een pleeggezin, groep en thuis hebben gewoond. Welk boek kies je dan? Leidend is de plaats waar het kind NU woont. Het JIJ-deel met de algemene gegevens over de levensloop is bij alle boeken hetzelfde. Het verschil zit hem in de bladen daarna. Die delen gaan uit van de belevingswereld van het kind op dit moment. Bijvoorbeeld ‘mijn groep’. Of ‘mijn pleeggezin’. Als het kind nu in een groep is, sluit het groepsboek het beste aan. In het boek voor kinderen in een pleeggezin worden de vragen naar die gezinssituatie gesteld. Ons advies is: ga uit van het boek dat hoort bij de huidige verblijfplaats.
Leg dan in elk geval het heden goed vast en blijf zoeken! Door de informatie van het leven van vandaag te bewaren, voorkom je dat het kind daar over een paar jaar naar op zoek moet. Als het moeilijk is om dingen van vroeger te vinden, geef dan niet op. De ervaring leert dat er op een gegeven moment wel iets te vinden is waarmee weer verder gezocht kan worden. Benut het internet, zoek in archieven van organisaties, vraag hulp aan mensen die misschien beter de weg in archieven weten, zoek mensen uit het leven van het kind die een puzzelstukje kunnen aanreiken.
Als er weinig foto’s zijn, kunnen pleegouders of begeleiders (met het kind) teruggaan naar de plaatsen van vroeger om foto’s te maken.
Het hangt er natuurlijk helemaal vanaf waar jullie naar op zoek zijn. Als het om specifieke informatie over het kind gaat, zijn de mensen in de omgeving van het kind vaak de sleutel. Dat kunnen bekenden van nu zijn, maar ook mensen die het kind goed hebben gekend, zoals voormalige pleegouders, voogden, groepsleiders. Gaat het om feitelijke informatie in dossiers, dan is hulp van organisaties waar het kind mee te maken heeft (gehad) onontbeerlijk. Als een (gezins)voogd meewerkt of een andere hulporganisatie, is het vaak mogelijk om dat soort gegevens te vinden. Meer algemene informatie over scholen, woonplaatsen en het land van herkomst zijn via internet vaak goed te vinden.
En verder? Denk eerst aan familie, buren, vrienden. Maar ook aan voormalig pleegouders, maatschappelijk werkers, consultatiebureaus, huisarts, tandarts etc. Vergeet de onderwijzers van school niet. Enz. Enz. Enz.
Vraag de familie van het kind om wat te vertellen over hoe het kind vroeger was en hoe de familie in elkaar zit. Als het niet mogelijk is dat zelf te doen, vraag dan een begeleider om hulp. Familieleden kunnen zelf opschrijven wat ze weten, zich herinneren en wat ze aan het kind willen meegeven. Misschien zijn er zorgen over wat en hoe een familielid dingen formuleert. Bijvoorbeeld als er ruzies in de familie zijn of als het moeilijk is voor iemand om zich te verplaatsen in wat voor het kind goed is. In die situaties is het te overwegen om het Jij-boek voor ouders xxlinkxx te gebruiken. Daarin staan een aantal pagina’s van Mijn Levensboek met onderwerpen waar juist ouders en familie veel van weten. Zo is het mogelijk dat ouders die bladzijden beschrijven en de inhoud bespreken met een begeleider voordat er in het boek van het kind geschreven wordt.
Als de ouders overleden of niet bereikbaar zijn, is het lastig om wat over deze dag te weten te komen. Probeer het wel, de geboortedag is een belangrijk moment. Kinderen kunnen zich die dag niet herinneren, maar hebben er wel vaak vragen over. Vraag ouders of andere aanwezigen (familie, arts, verloskundige) naar hun verhaal van die dag. Probeer een tastbaar bewijs te vinden: een babyfoto, geboortekaartje, geboorteakte. Zoek de betekenis op van de naam die het kind kreeg. Vertel iets over wat er in de geboorteplaats, het land, de wereld gebeurde op de dag dat het kind geboren werd. Vaak is daar iets over te vinden in de (plaatselijke) archieven van de krant of in jaarboeken.
Wat fijn! Het is ontzettend belangrijk voor kinderen om later een tastbaar boek te hebben waarin zij zelf de hoofdrol spelen. Dat maakt dat ze zullen ervaren dat ze gezien zijn en zo kunnen ze herinneringen ophalen en bespreken.
Een levensboek bevat ook foto’s maar is meer dan een fotoboek. Er staan eveneens allerlei belangrijke gegevens in over het leven van een kind, het kind kan er zelf mee aan de slag en het gaat ook over de periodes van voordat het kind bij u kwam wonen. Bij het maken van een levensboek werken volwassenen voor en met het kind samen om er iets moois en goeds te maken. Mijn Levensboek gaat over vrolijke, pijnlijke en gewone momenten in het leven.
Als er veel uit te zoeken is over wat er is gebeurd, is het van belang af te spreken wie wat doet. Het kind neemt deel aan dat gesprek. Vaak is het van belang dat er een volwassene is die coördineert en anderen vraagt hoe de stand van zaken is. Die persoon moet iemand zijn in wie het kind vertrouwen heeft. Een pleegouder? Een oma? Een mentor of pleegzorgbegeleider? Een …?
Het is onmogelijk om Mijn Levensboek alleen te maken zonder bijdragen en hulp van anderen. Andere mensen die het kind kende of kent, kunnen meehelpen door vragen te beantwoorden, hun wensen op te schrijven, foto’s ter beschikking te stellen etc. Zeker als het kind pas wat later Mijn Levensboek heeft gekregen en er al veel gebeurd is, valt er nog veel op te sporen aan gegevens. Het ligt voor de hand dat volwassenen daarbij helpen. Maak afspraken wie wat doet. Deze afspraken kunnen onderdeel worden van een begeleidingsplan.
Ouders zijn van groot belang in het leven van het kind, ook als er moeilijke en traumatische zaken zijn voorgevallen. De meeste ouders zullen Mijn Levensboek niet kennen. Wie is de meest geschikte persoon om hen over het levensboek te vertellen en hun medewerking te vragen? Dat kan een begeleider zijn, maar ook het kind, een familielid of de voogd. Als ouders zien hoe Mijn Levensboek eruitziet, kunnen zij er makkelijker een voorstelling van maken. Op sommige vragen hebben zij makkelijk een antwoord, andere zijn moeilijker en vergen meer nadenken. Als hulpmiddel voor ouders is het JIJ-boek gemaakt. Xxlinkxx. Daarin zijn bladen uit Mijn Levensboek opgenomen. Het gaat om de bladen over onderwerpen waarover ouders waarschijnlijk veel te vertellen hebben. Voor zij in het boek van het kind gaan schrijven, kunnen ze hun zinnen opschrijven in het Jij-boek. Het kan goed zijn die te bespreken met een begeleider. Waarom? Samen nadenken over de formuleringen in kindertaal, over wat de antwoorden kunnen oproepen bij het kind en hoe de ouder het kind zoveel mogelijk kan steunen in het verwerken van wat er is gebeurd.
Als het kind het boek heeft gekregen, gaat het zelf beginnen met wat hem of haar het meeste aantrekt. Soms is dat de eerste bladzij over de geboorte. Vaak zijn het de bladen (ikke-ik-mijn-mijngroep-mijnthuis) die uitnodigen tot tekenen, kleuren, foto’s plakken etc. Laat dat vooral zo gebeuren. Werken aan Mijn Levensboek is in de eerste plaats leuk, al komen moeilijke zaken ook aan de orde. Maar misschien duur het nog een tijd voor het kind daar wat mee wil.
Als een kind of jongere het boek kreeg omdat het vragen heeft over vroeger, zal het waarschijnlijk daarmee willen beginnen. Laat ook dat vrij. Het komt wel.
Is een kind nog te jong om zelf aan het boek te werken, begin dan als volwassene met het vastleggen van de dingen die u nu zelf met het kind meemaakt en verzamel vast feiten die vaststaan zoals eerdere verblijfplaatsen of namen van de familie. Zodra het kind oud genoeg is, meestal rond drie jaar, kan het zelf mee gaan doen.
Als een kind in een groep woont, kan het zijn dat het levensboek op tafel komt in gesprekken met de mentor. Het gaat dan over doelen van de behandeling en wat er al goed gaat. Dat is een bijzondere setting, waarin het mijn-groep-deel een hulpmiddel is. Let erop dat het boek van het kind is en dat het niet gepusht wordt om met een bepaald onderwerp of probleem in het boek aan de gang te gaan. Als dat wel gebeurt, zal het kind gedemotiveerd raken. Het was toch zijn of haar boek?
Het kind mag het boek opbergen waar het wil, zodat het er makkelijk bij kan. Vaak willen kinderen het in hun kamer bewaren. Als het veel privacygevoelige informatie over anderen bevat, is dat iets om te bespreken. Waar kan het boek veilig liggen zodat het niet door vreemden wordt bekeken of wordt kapot gemaakt door andere kinderen? Het boek is geen dossier en hoort niet in een kast waar het kind er niet bij kan. Als u bang bent dat het kind het zelf kapot maakt in een boze bui, is ook dat een onderwerp om te bespreken: waar kan het boek liggen zodat het heel blijft?
Mijn Levensboek is van en voor het kind. Als een kind ergens anders gaat wonen gaat het boek mee. Het is geen dossier dat in een organisatie blijft. Op het nieuwe adres gaat het levensverhaal van het kind door en kan het zelf en/of met anderen verder werken aan het vastleggen daarvan.
Het boek is van het kind. Als het sporen vertoont van intensief gebruik is dat helemaal niet erg. Liever een levensboek met ezelsoren en limonadevlekken dan een keurig door volwassenen ingevuld boek dat door een ringetje te halen is. Aan de andere kant: juist omdat het boek een levensverhaal lang mee gaat en de inhoud belangrijk is, is het jammer als ermee gegooid wordt. Heb het daarover als er grenzen overschreden worden, maar houd ook in de gaten dat het kind eigenaar is van levensverhaal en boek.
Noteer de gegevens over het verblijf van het kind. Hoe lang was het bij u, wat is het adres, wie woonden er nog meer? Maak een aantal foto’s van belangrijke plaatsen, mensen, dieren; liefst samen met het kind. Schrijf op hoe het kind bij jullie terechtkwam, wat er aan de hand was en wat je hebt meegemaakt met elkaar. En vergeet vooral niet het blad ‘Wensen voor je toekomst’ in te vullen. Plak er een foto van jezelf bij en vraag anderen uit het gezin of de groep hetzelfde te doen.
Kinderen die uit huis zijn geplaatst en veel hebben meegemaakt, raken vaak het overzicht over hun leven kwijt. Er ontstaan ‘breuken’ in hun leven, ze raken vaak de vanzelfsprekendheid in hun leven kwijt en kunnen niet altijd terecht met hun vragen bij de huidige opvoeders omdat die er destijds niet bij waren. Vanwege hun leeftijd weten kinderen vaak niet wat er gebeurd is en geven ze zichzelf de schuld. Om hen te helpen een positief zelfbeeld te ontwikkelen en te verwerken wat er gebeurd is, is kennis nodig over hun leven, de mensen die een rol hebben gespeeld (en spelen) en de beslissingen die zijn genomen. Wie ben ik? Bij wie hoor ik? Wat is er gebeurd? Dat zijn vragen die een mens uiteindelijk alleen zelf kan beantwoorden, maar opvoeders en begeleiders kunnen helpen door informatie over hun leven te zoeken en vast te leggen wat er toen gebeurde en nu gebeurt.
Mijn Levensboek is een (losbladig) boek dat gemaakt wordt voor of door het kind en dat het levensverhaal beschrijft zoals het kind, ouder(s), pleegouder of begeleider dat zien. Het is een boek dat met het kind meegaat. Het bevat een mengeling van documenten, souvenirs, foto’s, tekeningen, tekst en gedichten die concrete herinneringen zijn aan de ervaringen van het kind.
Er is een Mijn Levensboek voor kinderen die in een pleeggezin wonen, een voor die in een groep wonen en een boek voor kinderen die thuis wonen en daar hulp krijgen.
Kinderen zijn kinderen, maar hun leven kan verschillend verlopen. Alle versies van Mijn Levensboek beginnen met het (hetzelfde) JIJ-boek, waarin de belangrijkste gegevens van, met en over het kind worden opgeschreven. Denk aan de geboorte, familieleden, scholen waar een kind op heeft gezeten, medische gegevens etc. Dat deel gaat over het kind en wordt voornamelijk gemaakt door de volwassenen rond het kind. Wat er daarna in de map zit – de delen die ikke, ik, mijn, mijn groep of mijn thuis heten – gaan uit van de leefwereld van het kind en worden gemaakt door het pleegkind. Het maakt nogal uit of je in een pleeggezin, groep of thuis woont, vandaar de verschillende versies.
Het boek is voor kinderen en jongeren van 0-18 jaar. Het Jij-deel is voor alle leeftijden. De delen ikke, ik, mijn, mijn groep of mijn thuis richten zich op verschillende leeftijdsgroepen. Mijn groep is voor jongeren vanaf 12 jaar, het gaat over het leven en de behandeling in een groep. Het Ikke-deel is voor pleegkinderen van 3-5 jaar. De rest zit er tussenin. Maar er is een maar. Laat kinderen zelf beslissen waarmee ze willen beginnen. Het zal niet voor het eerst zijn dat een stoere puber begint in het deel dat bedacht was voor jonge kinderen. Of dat een kind ‘pas’ aan het ikke-deel toe is als het al ouder is. Waarmee te beginnen hangt af van de wens en het niveau van het kind. Kinderen die veel hebben meegemaakt hebben, kunnen op het ene vlak een achterstand hebben terwijl ze op het andere vlak ver vooruit zijn op hun leeftijdsgenoten. Geef als volwassene niet de boodschap af dat iets te kinderachtig is, laat aan het kind over waaraan het wel en niet wil werken.
Het boek kan zo op maat gemaakt worden. Bladen die niet van toepassing zijn, haal je eruit. Zo zit er bijvoorbeeld een pagina in over naamswijziging. Als dat niet gebeurd is, haal je dat blad er gewoon uit. Ook kunnen er extra bladen worden toegevoegd. Elk kind is uniek en iedere situatie is anders. Daarom is er veel ruimte gelaten voor persoonlijke notities, foto’s, tekeningen en impressies.
Op sommige bladen staat een voetnoot waarop degene die het blad heeft ingevuld zijn of haar naam kan zetten en de datum waarop de gegevens zijn ingevuld. Dat is om te voorkomen dat het kind later niet meer weet wie wat wanneer aan zijn levensboek heeft toegevoegd. Als het kind later nog wat wil vragen, is die persoon makkelijker te vinden.
Het kan ook zijn dat er tegenstrijdige zaken in het boek terechtkomen. ‘De’ waarheid is niet altijd te vinden. Mensen kunnen zich zaken verschillend herinneren of hebben een andere beleving. Ook dan is het van belang dat duidelijk is wie wat vond en heeft toegevoegd.
Als een pagina niet in één keer wordt ingevuld, zullen er verschillende data onderaan de pagina staan. Of meerdere namen als er meer dan één persoon heeft meegewerkt.
Sommige bladen zijn gemerkt met dit teken ❐. Het zijn de bladen waarvan vaak extra vellen nodig zijn. Wie meer van deze bladen nodig heeft, kan ze printen vanaf deze website.
Als een kind in een groep woont, betaalt de organisatie waar die groep bij hoort meestal het boek. Een kind dat in een pleeggezin woont, krijgt het of van de pleegouders of van de begeleidende organisatie. Hetzelfde geldt voor kinderen die bij hun ouders wonen. Vraag bij de organisatie waar u mee te maken heeft hoe hun beleid is m.b.t. de aanschaf van Mijn Levensboek.
Er zijn veel redenen om samen met een kind aan levensboek te werken. Het is om te beginnen vaak gewoon leuk om te doen, net als het maken van een vakantiealbum of een fotoboek. Bij het werken aan Mijn Levensboek komt er nog meer bij. Het gaat het om vier doelen:
– vastleggen van informatie van het heden,
– opsporen van informatie uit het verleden,
– versterken van het zelfbeeld van het kind,
– verwerken van wat er gebeurd is.
Houd die vier kwesties in gedachte en bedenk dat het levensverhaal én het levensboek van het kind is. Het gaat niet alleen om het maken van een boek, het gaat ook om een proces van verwerken. Dat proces heeft zijn tijd nodig en gaat in het tempo van het kind. Volwassenen kunnen het proces ondersteunen, maar mogen het nooit forceren!
Begin vandaag met het verzamelen van wat van belang is en breng de situatie van het heden in beeld door foto’s, namen, feiten. Bedenk dat wat nu vanzelfsprekend is, dat over een paar jaar niet meer zo is. Misschien woont het kind dan ergens anders, misschien zijn er belangrijke veranderingen waardoor het gewone van nu op de achtergrond is geraakt. Vandaag is de geschiedenis van morgen. Dat vastleggen kan altijd en meteen.
Als een kind of jongere zelf met vragen komt over vroeger, kan dat ook het startschot zijn voor het samen werken aan een levensboek. Laat dan het kind bepalen waar te beginnen en help alleen daar waar het gevraagd wordt of nodig is.
Als het kind het boek heeft gekregen, gaat het zelf beginnen met wat hem of haar het meeste aantrekt. Soms is dat de eerste bladzij over de geboorte. Vaak zijn het de bladen (ikke-ik-mijn-mijngroep-mijnthuis) die uitnodigen tot tekenen, kleuren, foto’s plakken etc. Laat dat vooral zo gebeuren. Werken aan Mijn Levensboek is in de eerste plaats leuk, al komen moeilijke zaken ook aan de orde. Maar misschien duur het nog een tijd voor het kind daar wat mee wil.
Als een kind of jongere het boek kreeg omdat het vragen heeft over vroeger, zal het waarschijnlijk daarmee willen beginnen. Laat ook dat vrij. Het komt wel.
Is een kind nog te jong om zelf aan het boek te werken, begin dan als volwassene met het vastleggen van de dingen die u nu zelf met het kind meemaakt en verzamel vast feiten die vaststaan zoals eerdere verblijfplaatsen of namen van de familie. Zodra het kind oud genoeg is, meestal rond drie jaar, kan het zelf mee gaan doen.
Het boek hoeft niet af en ook niet van A tot Z ingevuld. Er gebeuren steeds nieuwe dingen die een plaatsje in het boek kunnen krijgen, er komen andere vragen op als een kind weer wat ouder is. Breng het boek zo nu en dan eens ter sprake en kijk of het kind er weer wat mee wil doen. Zullen we weer eens in je levensboek kijken? Heb jij zin om wat aan je levensboek te doen? Zijn er foto’s die jij in je levensboek wil plakken? Etc.
Wil het kind dat niet? Geen probleem. U kunt zelf doorgaan met het vastleggen van de gebeurtenissen van nu en het zoeken naar antwoorden op vragen.
Pijnlijke geschiedenissen horen in het leven van dit kind, anders was het niet uit huis geplaatst. Ga in op de vragen die het kind daarover heeft. Geef geen antwoorden waarover je niet zeker bent. Schrijf de vragen die het kind heeft samen op. Met wie zullen we deze vragen bespreken? Wat denk jij?
Uit ervaring blijkt dat de meeste kinderen niet met die pijnlijke onderwerpen beginnen. Ze werken meestal eerst aan andere onderwerpen. Als ze merken dat u hen niet dwingt of stuurt, maar volgt wat zij doen bouwen ze vertrouwen op om op hun moment ook over die kwetsbare zaken te praten. Geef ze de tijd en het vertrouwen dat het op hun moment komt.
Het kind is de eigenaar van het boek. Het kan er alleen in werken, het kan anderen daarbij betrekken. Als uw hulp nodig is, zal dat zeker duidelijk worden. Spreek dan af wat u gaat doen en houd u aan uw belofte. Bijvoorbeeld het adres van een pleeggezin opzoeken. Als er iets niet meteen lukt, vertel dat dan zodat het kind weet dat u het niet vergeten bent. Waarschijnlijk zijn er meer mensen die aan het boek kunnen bijdragen, zoals familie en begeleiders. Ook daarover heeft het kind de regie, maar het staat u vrij om suggesties te doen. Zullen we oma vragen wat zij zich er nog van herinnert? Wie denk je dat de namen van de kinderen op de schoolfoto nog weet?